Świetlica szkolna stanowi integralną i niezastąpioną część dydaktyczno – wychowawczej działalności szkoły. Wspomaga i uzupełnia działania szkoły w realizacji funkcji: dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej, terapeutycznej i profilaktycznej.
Świetlica żywo reaguje na potrzeby uczniów, dostrzegając ich problemy, zainteresowania, potrzebę indywidualnego traktowania. Zastępuje też niektórym uczniom naszej placówki ich własny dom przez wiele godzin w ciągu dnia. Ponadto stanowi warunki do integracji dzieci i młodzieży.
Uczniowie zapisani do świetlicy mogą:
- ciekawie i bezpiecznie spędzić czas wolny od nauki,
- znaleźć fachową opiekę przed lekcjami i po zajęciach dydaktycznych oraz w czasie przerw,
- rozwijać swoje zainteresowania i uzdolnienia w trakcie zorganizowanych zajęć świetlicowych różnego typu,
- otrzymać pomoc podczas odrabiania zadań domowych,
- czynnie wypoczywać poprzez udział w grach i zabawach ruchowych, spacerach, wycieczkach bliższych i dalszych,
- rozwijać samodzielność i zamiłowania indywidualne w trakcie zabaw dowolnych,
- nauczyć się podstawowych zasad kultury życia codziennego,
- korzystać ze stołówki szkolnej (istnieje możliwość uzyskania refundacji obiadów przez ośrodki pomocy społecznej oraz sponsorów),
- uzyskać pomoc w rozwiązywaniu trudnych sytuacji życiowych.
- ciekawie i bezpiecznie spędzić czas wolny od nauki,
- znaleźć fachową opiekę przed lekcjami i po zajęciach dydaktycznych oraz w czasie przerw,
- rozwijać swoje zainteresowania i uzdolnienia w trakcie zorganizowanych zajęć świetlicowych różnego typu,
- otrzymać pomoc podczas odrabiania zadań domowych,
- czynnie wypoczywać poprzez udział w grach i zabawach ruchowych, spacerach, wycieczkach bliższych i dalszych,
- rozwijać samodzielność i zamiłowania indywidualne w trakcie zabaw dowolnych,
- nauczyć się podstawowych zasad kultury życia codziennego,
- korzystać ze stołówki szkolnej (istnieje możliwość uzyskania refundacji obiadów przez ośrodki pomocy społecznej oraz sponsorów),
- uzyskać pomoc w rozwiązywaniu trudnych sytuacji życiowych.
W zakresie realizacji zadań opiekuńczych, wychowawczych i dydaktycznych kadra pedagogiczna świetlicy ściśle współpracuje z rodzicami, dyrekcją szkoły, nauczycielami, wychowawcami klas, pedagogiem, psychologami oraz szkolną służbą zdrowia.
Wychowawcy świetlicy starają się, aby nie była ona jedynie przystankiem w szkole lub przechowalnią dla dzieci podczas przerw. Pobyt w niej jest starannie zaplanowany i realizowany zgodnie z „Programem pracy profilaktyczno - wychowawczej Zespołu Szkół Specjalnych”. Nie należy kojarzyć również naszej działalności głównie z dożywianiem i obiadami. Warunki, w jakich pracuje świetlica nie mogą nam przeszkodzić w staraniach, aby organizowane tu zajęcia budziły w wychowankach chęć do pozytywnej aktywności – często w atmosferze swobody, bez systemu klasowo – lekcyjnego ani ocen.
Działalność wychowawców wynika z rocznego ogólnego planu pracy świetlicy oraz szczegółowych planów miesięcznych. Podobnie jak wiele innych świetlic – nasza też pracuje według tygodniowych haseł programowych, (jak np. „Bezpieczna świetlica”, „Dbamy o zdrowie i higienę”, „Bezpieczeństwo na drodze”, „Agresji mówimy stop”, „Poznajemy nasze miasto – Rzeszów”), wokół których realizowane są określone cykle zajęć.
Wychowankowie świetlicy to uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym oraz często z niepełnosprawnością sprzężoną – autyzmem, zespołem Aspergera, niepełnosprawnością ruchową, epilepsją, porażeniem mózgowym, chorobą psychiczną. Niejednokrotnie to także uczniowie starsi np. ze szkoły branżowej, którzy ze względu na różnego rodzaju zaburzenia wymagają szczególnej opieki.
W praktyce nie ma sztywnego podziału na grupy w danej chwili. Specyfika naszej pracy polega na tym, że rodzaj prowadzonych zajęć uzależniony jest od pory dnia, od liczby wychowanków w sali, ich dyspozycji intelektualnych lub fizycznych. Czas poszczególnych zajęć również nie jest ściśle sprecyzowany. Wszelkie oddziaływania opiekuńczo – wychowawczo – dydaktyczne realizowane są w warunkach dobrowolnego udziału dzieci w zaplanowanych formach aktywności. Wymaga tego zasada indywidualizacji.
Ramowy dzienny rozkład dnia przedstawia się następująco:
|
6.30 – 8.00
|
Przychodzenie dzieci, zajęcia wstępne i swobodne rozmowy.
Zabawy dowolne i integracyjne, gry stolikowe. Czytanie czasopism, słuchanie radia.
Przygotowanie do zajęć lekcyjnych. |
|
8.00 – 9.00
|
Spożywanie śniadania.
Sprawdzenie zadania domowego. Wspomaganie technik szkolnych – ćwiczenia w czytaniu, pisaniu, liczeniu, usprawniające manualnie. |
|
9.00 – 10.30
|
Zajęcia według tygodniowego planu zajęć.
Czytanie lektur, wierszy, słuchowiska i programy telewizyjne dla dzieci – rozmowy na ich temat, ilustracja rysunkiem i mimiką, inscenizacja. Słuchanie i nauka piosenek. |
|
10.30 – 11.30
|
Spacer, zajęcia ruchowe na boisku lub w sali.
Zabawy konstrukcyjne, tematyczne, dydaktyczne. Przygotowanie do obiadu. |
|
11.30 – 13.30
|
Spożywanie obiadu. Czynności porządkowe.
Bierny odpoczynek po posiłku. Zajęcia dowolne, układanki, kolorowanie, swobodne rysowanie. Zabawy ruchowe poza świetlicą |
|
13.30 – 15.00
|
Zajęcia plastyczno – techniczne i inne według tygodniowego planu.
Gry interaktywne z wykorzystaniem konsoli Xbox 360 z kinektem. Odrabianie zadań domowych. Indywidualna praca z dzieckiem zdolnym i słabszym. Rekreacja na świeżym powietrzu. |
|
15.00 – 16.30
|
Oglądanie bajek na DVD.
Gry i zabawy stolikowe. Słuchanie muzyki relaksacyjnej. Zajęcia końcowe. Rozchodzenie się dzieci. Porządkowanie świetlicy. |
Czas, rodzaj i typ zajęć zaplanowanych ramowo w ciągu dnia w toku realizacji – jak wcześniej zaznaczyłam – ulega niekiedy zmianom w zależności od potrzeb dzieci, przejawianej przez nie aktywności psychofizycznej oraz warunków obiektywnych. Pierwsze zajęcia świetlicowe o charakterze dydaktycznym odbywają się rano, po śniadaniu. Wprowadza to dzieci, które nie mają lekcji, w rytm dnia szkolnego, działa dyscyplinująco. Tylko niektóre zajęcia przedłużają się do 45 minut, np. plastyczno – techniczne. Praca wychowawczo – opiekuńczo – dydaktyczna naszej świetlicy jest podobna do edukacji przedszkolnej – dzieci uczą się zgodnie żyć i działać, a wiedzę zdobywają całościowo bez sztywnych ram czasowych na wzór lekcji szkolnych.
Zajęcia świetlicowe charakteryzuje różnorodność form i metod pracy. Z powodzeniem stosowane są metody aktywizujące, które sprawiają, że zajęcia stają się bardziej atrakcyjne, zwiększają zainteresowanie, ciekawość i zaangażowanie wśród uczniów. Do metod aktywizujących podopiecznych naszej świetlicy należą m. in: gry dydaktyczne – nauka w trakcie zabawy, drama – polega na wczuwaniu się w role, uczy rozumienia siebie i innych na poziomie emocji i uczuć, metoda symulacyjna – zabawa „na niby” – umożliwia uczniom stworzenie modelu pewnej rzeczywistości, technika niedokończonych zdań – rozwija umiejętność samodzielnego wypowiadania się, burza mózgów – inaczej giełda pomysłów oraz inne metody charakteryzujące się dużą siłą stymulowania aktywności zarówno uczniów jak i nauczycieli.
Zajęcia świetlicowe charakteryzuje różnorodność form i metod pracy. Z powodzeniem stosowane są metody aktywizujące, które sprawiają, że zajęcia stają się bardziej atrakcyjne, zwiększają zainteresowanie, ciekawość i zaangażowanie wśród uczniów. Do metod aktywizujących podopiecznych naszej świetlicy należą m. in: gry dydaktyczne – nauka w trakcie zabawy, drama – polega na wczuwaniu się w role, uczy rozumienia siebie i innych na poziomie emocji i uczuć, metoda symulacyjna – zabawa „na niby” – umożliwia uczniom stworzenie modelu pewnej rzeczywistości, technika niedokończonych zdań – rozwija umiejętność samodzielnego wypowiadania się, burza mózgów – inaczej giełda pomysłów oraz inne metody charakteryzujące się dużą siłą stymulowania aktywności zarówno uczniów jak i nauczycieli.
Typy i rodzaje zajęć prowadzonych w naszej świetlicy:
|
Zajęcia umysłowe - praca z tekstem, żywe słowo
|
czytanie legend, bajek, baśni, wierszy – ich opowiadanie;
rozmowy kierowane, inscenizacje, pogadanki tematyczne; nauka tekstów na pamięć;
konkursy o charakterze umysłowym, rozwiązywanie zagadek, poznawanie przysłów i powiedzeń; audycje radiowe, telewizyjne, filmy i bajki na DVD, oraz dostępne w Internecie, programy z wykorzystaniem technologii cyfrowych; oglądanie ilustracji, zdjęć i albumów; obserwacje przyrodnicze; nauka własna. |
|
Zajęcia plastyczno – techniczne
|
kolorowanie, rysowanie, malowanie (używanie różnych narzędzi i materiałów), kolaże;
modelowanie i lepienie z plasteliny, gliny, masy solnej; wycinanki i wydzieranki, papieroplastyka; przestrzenne kompozycje plastyczne z różnych materiałów, prace integracyjne; zajęcia gospodarskie, kulinarne, przyrodnicze, manipulacyjne i konstrukcyjne; prace dekoratorskie, organizowanie konkursów plastycznych. |
|
Zajęcia muzyczne
|
słuchanie muzyki, nauka piosenek, gry i zabawy ze śpiewem, tańce integracyjne, dowolne układy taneczne zajęcia przy muzyce relaksacyjnej, zabawy rytmiczno-muzyczne, ćwiczenia słuchowe – rozpoznawanie odgłosów, zagadki muzyczne, zabawy naśladowcze i ilustracyjne do piosenek, gra na instrumentach perkusyjnych, organizowanie występów.
|
|
Zajęcia ruchowe
|
gry i zabawy ruchowe, gimnastyka ogólnorozwojowa, zabawy z piłką, balonikiem i kolorową chustą
ćwiczenia lekkoatletyczne różnego rodzaju, tory przeszkód, mini-gry drużynowe; spacery, wycieczki bliższe i dalsze, zabawy zorganizowane i dowolne na powietrzu, na śniegu; gra w kręgle, tenisa stołowego, zabawy utrwalające schemat własnego ciała, itp. |
|
Gry i zabawy świetlicowe
|
zabawy ruchowo-zręcznościowe, tematyczne, dydaktyczne, towarzyskie;
gry stolikowe, puzzle, układanki, gry planszowe; dowolne zabawy manipulacyjne i konstrukcyjne; zajęcia relaksacyjne i wyciszające. |
|
Zajęcia indywidualne
|
nauka samoobsługi (w szatni, łazience, podczas spożywania posiłków, itp.);
wspomaganie technik szkolnych – ćwiczenia w czytaniu, pisaniu, liczeniu, usprawniające manualnie;
odrabianie zadań domowych; ćwiczenia sensoryczne. |
Nasza świetlica jest animatorem wielu szkolnych i pozaszkolnych działań godnych zaprezentowania.
Najciekawsze inicjatywy to:
-
integracyjne zabawy i spotkania świetlicowe – andrzejkowe, opłatkowe, karnawałowe, wielkanocne;
-
organizacja szkolnych uroczystości z okazji Dnia Babci i Dziadzia oraz Święta Mamy i Taty, a także spotkań ze świętym Mikołajem;
-
spotkania uczniów z policjantami na temat bezpieczeństwa w drodze do i ze szkoły, bezpieczeństwa cyfrowego oraz bezpiecznego spędzania czasu wolnego na feriach i wakacjach;
-
organizacja i udział w akcjach charytatywnych na rzecz Podkarpackiego Hospicjum dla Dzieci pod hasłem: „I ty możesz mieć czerwoną czapeczkę”;
-
prowadzenie akcji: „Nowożeńcy dzieciom” na rzecz podopiecznych naszej świetlicy;
-
organizacja Międzyszkolnego Konkursu Plastycznego pod hasłem „Wszystkie dzieci uśmiechają się w tym samym języku”;
-
organizacja Szkolnego Konkursu Plastycznego z okazji 100 Rocznicy Odzyskania przez Polskę Niepodległości pod hasłem: „Nasz Orzeł Biały” w roku szkolnym 2018/2019;
-
udział w międzyszkolnych konkursach plastycznych, m.in. „Miłość niejedno imię ma”, „Marzanna – zimowa panna” „Nasi sąsiedzi – podwodny świat”, „Pocztówka do nieba”;
-
organizacja Szkolnego Konkursu Plastycznego o Patronie szkoły pod hasłem „UNICEF pomaga dzieciom” w roku szkolnym 2020/2021;
-
organizacja wycieczek bliższych i dalszych oraz kolonii dla podopiecznych w Ośrodku Wypoczynkowo – Rehabilitacyjnym Caritas w Myczkowcach;
-
współpraca z Wojewódzką i Miejską Biblioteką Publiczną w Rzeszowie – filia Nr 4 – cykl zajęć edukacyjno – czytelniczych dla wychowanków świetlicy;
-
wyjścia uczniów na okolicznościowe zabawy do Bohemy, na seanse filmowe do kina, na spotkania ze św. Mikołajem na Podpromiu;
-
zajęcia otwarte dla nauczycieli, studentów, rodziców; szkolenia WDN (przykładowy temat: „Kwiaty z krepiny”);
-
w ramach programu promocji zdrowia – udział w „Programie dla szkół” dotyczącym właściwego odżywiania „Owoce i warzywa w szkole” i „Szklanka mleka” – działania o charakterze edukacyjnym;
-
harmonijne, systematyczne kontakty z rodzicami – włączanie ich do współpracy na zajęciach oraz podczas uroczystości, udzielanie pomocy i informacji na temat możliwości uzyskania refundacji obiadów dla dzieci z ośrodków pomocy społecznej.
Bogata paleta form pracy podejmowanych w ramach działalności świetlicy sprzyja wszechstronnemu rozwojowi dzieci, umożliwia im wypoczynek, rozrywkę oraz zapewnia działanie zgodne z własnymi zainteresowaniami w warunkach bezpiecznego, przyjaznego klimatu.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Tekst opracowała: Magdalena Wojnarska
